با توجه به پیشرفت روز افزون علم و گسترش فناوری در زمینه های مختلف زندگی، جریان علم سال هاست که لوازم خانگی را هم تحت پوشش خود قرار داده و به پیشرفت آن کمک کرده است. مشخصاً یکی از مواردی که امروز به آن می‌پردازیم بحث تهویه مطبوع است که عضو جدایی ناپذیر زندگی امروز انسان هاست. سال هاست که ما برای رهایی از گرمای تابستان از روش‌های مختلفی استفاده می‌کنیم ولی حدود ۱۰۰ سال است که وسیله ای به نام کولر گازی اختراع شده که بازده بسیار خوبی داشته و مورد توجه مصرف کنندگان قرارگرفته است که شما می‌توانید با کمترین دردسر بازده مطلوب و مناسبی از آن دریافت کنید. بحث تولید کولر گازی مدت‌هاست که دستخوش تغییر شده و در حال پیشرفت است و روز به روز وسیع‌تر می‌شود اما چند سالی است که کولرهایی وارد بازار شده که به نام کولر گازی کم مصرف یا کولر گازی اینورتر شناخته می‌شود.
اینورتر نوعی کنترل کننده دور موتور و راه‌انداز موتور و به عبارتی یک مبدل برق است که جریان مستقیم برق را به جریان متناوب تبدیل می کند و با تغییر دادن فرکانس و ولتاژ اعمال شده به الکتروموتور، آن را به گردش در می‌آورد. این تکنولوژی در دستگاه های زیادی استفاده می شود، که یکی از آن ها کولرگازی است. امروزه اینورتر در بیشتر کولرهای گازی جدید استفاده می شود که احتمالا شما هم اسم آن را شنیده اید و این سوال برای شما پیش امده که اینورتر چیست. ما در این مطلب اینورتر و همچنین کاربرد و نحوه عملکرد آن در کولرگازی را شرح خواهیم داد.
اینورتر چیست؟
در واقع اینورتر به معنای معکوس کننده است و در سیستم‌های کمپرسوری به معنای دور متغیر است به طوری که چرخش کمپرسور دورانی و سرعت آن متغیر است و بسته به دما و رطوبت تنظیمی توسط کاربر، دور کمپرسور کم یا زیاد می شود و هیچ وقت کمپرسور در زمانی که به دمای دلخواه کاربر برسد کامل خاموش نمی‌شود بلکه فقط دور آن کم می‌شود و با حداقل مصرف برق کار می‌کند و بسته به نیاز مجدد شروع به کار با دور بالا می کند. کمپرسورهای اینورتر اکثرا با گاز جدید R410 که سازگار با محیط زیست است، کار میکنند و در نتیجه راندمان دستگاه بالاتر است. کولرهای گازی اسپلیت مدل اینورتر بین 30 الی 60 درصد کم مصرف ترند بنابراین قیمت بالاتری هم دارند.
وظایف اینورتر
- كاهش انرژی مصرفی و لذا كاهش هزینه برق
- تنظیم كننده سرعت موتور (كنترل دور)
- تغیر دهنده جهت دور به راحتی و بدون نیاز به كنتاكتور
- روشن و خاموش نمودن موتور بدون نیاز به قطع و وصل برق اصلی
- كاهش ضربه های مكانیكی و در نتیجه افزایش طول عمر مفید قسمت مكانیكی
- حفاظت موتور در مقابل افزایش ولتاژ و جلوگیری از آسیب دیدن موتور
- امكان كار موتور در شرایطی كه ولتاژ ورودی متغیر است
عملکرد کولر گازی اینورتر
نسل جدید کولرهای گازی یا اسپلیت ها، کولرهای اینورتر می باشد، که ممکن است مردم به کولرهای گازی اینورتر کولرهای گازی کم مصرف نیز بگویند.
در نسل قدیم کولرهای گازی یا اسپلیت ها با کمپرسور دور ثابت، عملکرد سیستم تنظیم دمای کولر بدین صورت بود که کاربر دمای مورد نظر خود را روی اسپلیت تنظیم نموده و اسپلیت یا کولر گازی نیز با تشخیص دمای محیط از طریق ترموستات داخلی به محض اینکه دمای محیط با دمای تنظیم شده روی دستگاه را یکی تشخیص می داد موتور یا کمپرسور کولر را خاموش می کرد.
به طور مثال کاربر کولر گازی یا اسپلیت خود را روی دمای 24 درجه سانتی گراد تنظیم می نماید، کولر گازی یا اسپلیت دمای محیط را به 24 درجه سانتی گراد می رساند و ترموستات داخلی آن به محض تشخیص دمای 24 درجه محیطی دستور خاموش شدن موتور کولر گازی یا اسپلیت را داده و در نهایت موتور دستگاه خاموش می شود. اما در این زمان ترموستات بیکار نیست و هر لحظه در حال تشخیص دمای محیط است و همچنان در صورت حس کردن دمایی غیر از دمای تنظیم شده توسط کاربر، دستور لازم را جهت روشن شدن مجدد موتور یا کمپرسور کولر میدهد.
این خاموش و روشن شدن متوالی موتور اسپلیت یا کولر گازی سبب وارد شدن شوک الکتریکی به موتور و همچنین افزایش مصرف برق در زمان استارت مجدد کمپرسور می گردد و همین عامل یکی از مشکلات کولر های گازی و اسپلیت های قدیمی می باشد که در نسل جدید کولرهای گازی و اسپلیت ها رفع گردیده است.
در نسل جدید کولر های گازی و اسپلیت اینورتر سیستم عملکرد تنظیم دمای محیط به شرح زیر تغییر کرده است:
در نسل جدید کولرهای گازی و اسپلیت به جای استفاده از کمپرسورهای دور ثابت که برای تنظیم دما فرمان ترموستات باید موتور دستگاه را خاموش و روشن کند، تا دمای محیط به تعادل برسد از سیستم کمپرسورهای دور متغیر استفاده گردیده است.
کمپرسور های دور متغیر استفاده شده در کولرهای گازی و اسپلیت نسل جدید این امکان را میدهد که با رسیدن دمای محیط به دمای مورد نیاز کاربر به جای خاموش نمودن کمپرسور یا موتور دستگاه، دور موتور را کاهش دهند تا از وارد شدن شوک الکتریکی ناگهانی به موتور دستگاه و کمپرسور در زمان استارت مجدد کمپرسور و در نتیجه مصرف برق بیشتر جلوگیری به عمل آید.
در واقع تنها تفاوت نسل قدیم کولر های گازی و اسپلیت با نسل جدید آن ها در نوع کمپرسور آن ها می باشد که در نسل قدیم از کمپرسور های دور ثابت استفاده شده است ولی در کولر های گازی و اسپلیت اینورتر از کمپرسورهای دور متغیر استفاده شده است که همین تغییر سبب تفاوت در قیمت کولر های گازی و اسپلیت اینورتر در نسل جدید شده است.
و یا به عبارتی دیگر ساختار کمپرسور یا همان قلب تپنده سیستم تهویه مطبوع یا کولر گازی های قدیمی همان‌طور که در بالا توضیح داده شده به نحوی است که بعد از هم‌دما شدن محیط با دمایی که شما برای کولر گازی تنظیم کرده‌اید موتور یا کمپرسور کولر گازی کاملاً خاموش و منتظر خواهد ماند تا دوباره از طریق فرمان مادربرد به کار گیری شود که همین استارت مجدد باعث مصرف جریان بالایی از برق است. اما در کولرهای اینورتر با توجه به کمپرسور و قطعات و مدارات فرمانی که در آن کار برده شده است سیستم به نوعی طراحی شده که کمپرسور هیچ‌گاه کاملاً از مدار خارج نمی‌شود تا برای روشن شدن دوباره جریان بالایی بخواهد بلکه دور حرکتی یا قدرت موتور به حداقل خود خواهد رسید تا برای خنک کردن مجدد محیط نیاز به جریان بالایی برای استارت نباشد.
گاز مصرفی در این کولر گازی اینورتر R410a بوده که بسیار سردتر از گاز R22 در کولرهای معمولی است. دمای جوشش گاز R410a منفی ۵۲ در جه سانتی گراد است و این در حالی است که دمای جوشش گاز R22 منفی ۴۱ درجه سانتی‌گراد بوده که این تفاوت در سیستم های تهویه مطبوع بسیار قابل‌توجه و نقش مهمی در تولید سرما در بازه زمانی کمتر خواهد داشت.
البته ناگفته نماند، تبلیغاتی که شرکت های وارد کننده کولرهای گازی اینورتر مبنی بر کاهش مصرف برق 60 درصدی در این کولرها دارند نه اثبات شده است و نه منطقی. بطور مثال فرض کنید در ماه های تیر و مرداد که دمای هوا حتی به 40 درجه هم میرسد و کولر شما و کمپرسور آن برای تامین دمای هوای دلخواه و مطلوب مثلا 24 درجه تقریبا به صورت دائم در حال کار می باشند، به نظر شما آیا واقعا میزان کاهش مصرف برق صرفا بدلیل تبدیل برق متناوب شهری به جریان برق DC و استارت آرام دور موتور کمپرسور کولر اینورتر میتواند تا 60 درصد باشد؟
اکنون ممکن است این سوال برای شما پیش بیاید که آیا امکان دارد روی کولرگازی قدیمی اینورتر نصب کرد؟
باید با قطعیت بگوییم که همچین امکانی وجود ندارد و اگر می خواهید از این تکنولوژی استفاده کنید حتما باید یک کولرگازی اینورتر تهیه کنید.
ویژگی کمپرسور اینورتر
- ایجاد دمای ثابت و بدون نوسان در محیط با کمپرسورهای (DC Inverter)
استفاده از کمپرسورهای جدید Dc-Inverter (چند دور) در کولرهای گازی باعث صرفه جویی در مصرف انرژی تا 40% می شود، چون دستگاه بعد از رسیدن به دمای مورد نظر خاموش نمی‌شود بلکه دور خودش را کم می‌کند. چون کمپرسور قابلیت کارکرد با 3 دور مختلف را دارد در زمانی که نیاز به تمامی ظرفیت کمپرسور وجود ندارد، و میتواند بر حسب نیاز به صورت هوشمند از 1 سوم یا 2 سوم توان خود استفاده کند و این در حالی است که دستگاه‌های اسپلیت معمولی چنین قابلیتی ندارند و از زمان شروع به کار با 100% توان خود تا هنگام خاموشی به کار خود ادامه می‌دهند.
- درجه حرارت پایین تر و صدای کمتر
کمپرسورهای معمولی برای کارکردن نیاز به ولتاژ بالا دارند و در نتیجه انرژی زیادی به صورت گرما تلف می‌شود و بخاطر دور زیاد لرزش، صدای نسبتا زیادی هم تولید می‌کند، در حالیکه کمپرسور inverter بسیار کم صداست و بخاطر قابلیت کارکرد با دور پایین کمترین انرژی گرمایی را تلف می‌کند.
- عدم استفاده از (capacitor) خازن در سیستم های dc inverter
یکی از عوامل مصرف زیاد کولرهای گازی استفاده از خازن در آن‌هاست، که در هنگام استارت، ولتاژ زیادی از شبکه برق می‌گیرد و باعث صدمه زدن به سایر وسایل برقی می‌شود. خازن به صورت دائم کار ذخیره و تأمین ولتاژ را برای کمپرسور به عهده دارد، این در حالی است که در سیستم اینورتر کمپرسور، برق ورودی AC متناوب را به DC تبدیل می‌کند و با کنترل فرکانس دور کمپرسور تنظیم می‌شود و دیگر برای استارت اولیه و همچنین کارکرد نیازی به خازن ندارد. سیستم تراکم گاز در این کمپرسورها از نوع روتاری است ، با این تفاوت که سیستم الکتروموتور ان با جریان برق مستقیم (DC) کار می‌کند.
معایب کولر گازی اینورتر
- قیمت بالا
با توجه به فناوری مدرن تری که در طراحی و ساخت کولر های گازی اینورتر به کار گرفته شده است، باید انتظار قیمت بالاتری برای خرید آن ها را نیز داشته باشید. البته با در نظر گرفتن نوع عملکرد و کاهش مصرف برق در این کولر های گازی، قیمت بالاتر آن‌ها با توجیه اقتصادی همراه خواهد بود.
- سرویس و نگهداری
این کولر های گازی کم مصرف دارای طول عمر بالاتری نسبت به سایر کولرهای گازی هستند، اما در صورت نیاز به تعمیرات، فرآیند پیچیده تری در انتظارتان خواهد بود. معمولا هیچ گونه دخالت شخصی در تعمیر و راه اندازی مجدد این کولرها، پاسخگو نبوده و حتما باید از سرویس کار ماهر و معتبر بهره‌مند شوید.
مزایای خرید کولر گازی اینورتر
- اولین مسئله در مورد صرفه اقتصادی آن است.
- کولرگازی‌های اینورتر از کمپرسوری بهره می‌برند که دارای دور کمپرسور متغیر هستند. این مسئله باعث کاهش تقریبی 65 درصد از مصرف برق خواهد شد.
- کولرگازی های اینورتر با کم کردن ضربه‌هایی که به کمپرسور وارد می‌شود باعث جلوگیری از آسیب‌های ناشی از بالا و پایین رفتن جریان نیز خواهند شد.
- هنگامی که دمای فضای مورد نظر شما به حد ایده آل رسید سرعت کمپرسور دستگاه کاهش پیدا می‌کند. که این امر باعث فیکس ماندن دما خواهد شد.
- در کولرهای اینورتر کمپرسور به‌صورت کامل از مدار خارج نمی‌شود و دلیل آن نیز داشتن کمپرسور و همچنین قطعات و مدارهای فرمانی است که در این کولرها به کار رفته است.
- همان طور که گفته شد این کولرها قادرند که از مدار به‌صورت کلی خارج نشوند و به همین دلیل نیازی به جریان خیلی زیادی برای اینکه روشن شود.
- در این کولرها نوع گازی که بکار رفته است گاز R410a می‌باشد. گاز R410a دارای سرمایش زیادتری نسبت به گازهای به کار رفته در کولرهای گازی قدیمی می‌باشد.
- کمپرسورهای کولرهای اینورتر به‌گونه‌ای طراحی‌شده‌اند که می‌توان بازده آن را کم و یا زیاد کرد. کمپرسور کولرگازی اینورتر دارای گردش کافی می‌باشد.
- دور کمپرسور دستگاه بسته به شرایطی که در فضا وجود دارد مشخص می‌شود و باعث کارایی بهینه خواهد شد.
- جالب است بدانید کولرهای گازی اینورتر یک امتیاز مثبت و ویژه نیز دارند و آن توانایی سرمایش آن‌ها می‌باشد.
راهنمای خرید کولر گازی اینورتر دار
چطور می توان یک کولر گازی اینورتر را از کولر گازی معمولی تشخیص داد؟
با توجه به بازار داغ کولر گازی ایران رادیاتور کم مصرف متأسفانه بسیاری از افراد سودجو از عدم شناسایی کولر گازی اینورتر اقدام به کلاه‌برداری از مشتریان کرده و کولر گازی های معمولی را به‌جای کولر گازی اینورتر به مشتری معرفی می کنند که علاوه بر کیفیت پایین این کولرها هزینه بیشتری را نیز بابت اینورتر بودن آن دریافت می کنند.
- مطمئن‌ترین راه خرید از مراکز معتبری است که کولر گازی را با ضمانت نامه های معتبر عرضه میکنند
- معمولاً شکل کولرهای اینورتر اصلی بسیار شیک بوده و دارای بسته‌بندی قابل‌قبولی است
- اما شاید مهم ترین روش تشخیص چک کردن برچسب فنی کولر گازی است : برچسب فنی اطلاعاتی است که به‌صورت برچسب روی تمامی لوازم الکترونیکی ثبت شده که داده های زیادی درباره دستگاه و نوع کارکرد آن به شما منتقل می‌کند.
روش های قطعی تشخیص کولر گازی اینورتر دار از معمولی
- چک کردن نوع مصرف آمپر کولر گازی
در کولر های معمولی زمانی که آمپرمتر کلمپ را به دستگاه متصل می‌کند آمپرمتر روی یک عدد خاص ثابت می‌شود یا تغییر بسیار کمی دارد ولی در کولر های اینورتر زمانی که شما آمپرمتر کلمپ را به دستگاه متصل می‌کند این تغییرات بسیار زیاد است و اعداد مدام به‌صورت سعودی و نزولی بالا و پایین می‌شود و روی یک رنج خاص ثابت نخواهد شد.
- چک کردن وجود برد فرمان در کندانسور یا یونیت خارجی
در کولر های اینورتر به دلیل نوع سیستم طراحی شده داخل کندانسور (پنل بیرونی) یک برد نسبتاً بزرگ تعبیه شده است که فرمان‌های کمپرسور را کنترل می‌کند که معمولاً در کولر های معمولی این برد وجود ندارد و اگر هم وجود داشته باشد کوچک تر و ابتدایی تر است.
نتیجه:
اگر قصد خرید کولر گازی اینورتر را دارید، حتما خرید خود را از تامین کنندگان و شرکت‌های معتبر انجام دهید. همین طور توصیه می‌شود که به برچسب فنی کولر گازی کم مصرف، کاملا دقت کرده و توضیحات آن را مطالعه نمایید. از آن جایی که تعمیرات کولرهای گازی اینورتر پیچیده و سخت تر از انواع معمولی آن است، توصیه می‌شود که خرید خود را از برندها و شرکت های دارای گارانتی و خدمات پس از فروش انجام دهید. در غیر این صورت برای تعمیرات و تنظیمات احتمالی کولر گازی خریداری شده، باید از سرویس کارهای متفرقه و بیرونی استفاده نمایید. فروشگاه چشمک بعنوان یکی از بهترین نمایندگان تهویه مطبوع تمامی محصولات را با کیفیت اصلی و گارانتی معتبر به مشتریان عرضه می کند.